Het Verhalen Cabinet

In de voorstelling IN DE ILLUSIE nemen twee joodse vrouwen, Anna Speijer en Ida Ullmann, ons mee in hun leven. De verhalen spelen zich af voor en tijdens de Tweede Wereldoorlog. De twee vrouwen, Anna en Ida spelen, naast het vervullen van hun taak in het gezin, een actieve rol in de ondersteuning van de carrière van hun mannen, Professor Ben-Ali-Libi en Professor Philippini, die beide goochelaar zijn. Het zijn vrouwen wier trouw op de proef wordt gesteld door hun echtgenoten die dagelijks hun vingervlugheid beproeven en applaus oogsten na hun goocheltoeren.

Wanneer Anna en Ida elkaar onverwacht ontmoeten zijn ze eerst wat terughoudend en ontdekken
langzamerhand overeenkomsten. De naderende oorlog, die voor beide gezinnen onontkoombare gevolgen zal hebben, brengt de vrouwen dichter bij elkaar. In hun verhalen delen ze grappige bekentenissen over de geheime trucs, huizen vol illusies en de amusante teksten die ze moeten meelezen. De verhalen zitten vol humor, spanning en drama. Het zijn twee autonome individuen, waarvan één met een liberale visie op het leven en één met uitgesproken orthodoxe opvattingen. Echter, beide hebben een gemeenschappelijke noemer, een revueartiest als partner. Dat wat ze in de aanloop en tijdens de oorlog hebben doorgemaakt wordt heel dichtbij gebracht door hun persoonlijke verhalen.

De voorstelling reduceert deze joodse vrouwen niet tot slachtoffer, of tot hoe de nazi's hen zagen, maar geeft de twee vrouwen op een bijzondere manier hun joodse leven en hun maatschappelijke leven terug. Daarmee krijgt deze voorstelling een eigen plek in de reeks van theatervoorstellingen waarmee de Holocaust wordt herdacht. Heel lang zijn de verhalen over de Tweede Wereldoorlog verteld door overlevenden. Het aantal mensen dat de Holocaust mee heeft gemaakt daalt logischerwijs elk jaar verder. De voorstelling vult deze leemte in zekere zin op. Hun verhaal kan op die manier verder worden doorgegeven. De geschiedenis van beide vrouwen met hun gezin eindigt op dezelfde wijze. Via Westerbork in Auschwitz en Sobibor.
Groningen en Amsterdam
Professor Ben-Ali-Libi heeft de laatste jaren voor de oorlog grote landelijke bekendheid gekregen als goochelaar en illusionist. Hij werkte veel in en rond Amsterdam. Minder bekend is dat hij in de stad Groningen is geboren. Nog minder bekend is dat er iets verder in deze provincie, in Uithuizen een andere joodse goochelaar woonde die onder het pseudoniem Professor Philippini in dezelfde periode als de vermaarde professor Ben-Ali-Libi veel optrad. Zijn echte naam was Philippus Knorringa. Deze twee goochelaars hadden hun bekendheid niet kunnen verwerven zonder de steun van hun partners Anna en Ida, die daarvoor in deze voorstelling eindelijk de aandacht ontvangen die ze verdienen. IN DE ILLUSIE laat daarnaast zien dat goochelen met allerlei wetmatigheden een vrolijk loopje neemt, maar dat het een illusie is te denken dat alle mensen menselijk zijn. Goochelen kan niet op tegen wreedheid.